tu dowiesz się o elfach i smokach

Avariel

W mitologiach smok jest przedstawiany jako zwierzę, rodzaj olbrzymiego, latającego gada. Smoki obdarzone były przewrotną inteligencją i według wielu mitów potrafiły posługiwać się mową oraz posiadały rozmaite skarby.

Różne "smokopodobne" zwierzęta występowały w mitologiach wielu kultur. Smoki są istotami reprezentującymi siły natury i cztery żywioły, zwłaszcza zaś ogień i powietrze. Smok był też często używany w roli symbolicznej.

Smoki europejskie, dominujące w mitologiach kontynentu oraz w konwencji fantasy, mają wygląd mocno wyrośniętej jaszczurki (czy też jak kto woli czworonożnego dinozaura), z dodanymi skrzydłami. Jako symbol pojawiają się już w Imperium Rzymskim. Potrafią zionąć ogniem, nierzadko mają wiele głów i są na ogół symoblem zła, a także Szatana. W Europie wiąże się z nimi wiele legend, postać Św. Jerzego, a także wiele odniesień literackich, np. w opowieści o Tristanie i Izoldzie.

W mitologii słowiańskiej występowało stworzenie nazywane żmijem, również mające wygląd gada ze skrzydłami, występujące wysoko w górach, ale nie ingerujące w sprawy ludzkie.

O smokach pisze szczegółowo Benedykt Chmielowski w Nowych Atenach:
"gdzie historia włóczkową robotą" zapisana. Jest to wskazanie na jakiś rodzaj pisma pamiętającego historię smoczych dziejów, opartego na niciach. Tamże smoki strzegły złote runo.

Wiele smoków ziało ogniem, choć nie wszystkie. Podobnymi do smoków stworami były też bazyliszki i wywerny.

Lungi, czyli smoki azjatyckie wywodzą się z Chin, a początek legendzie dały im zapewne kości dinozaurów, które występują licznie na pustyni Gobi. Smoki chińskie znane są także w Japonii, Korei Płd., Wietnamie i Azji Południowo-Wschodniej. Chiński smok posiada ciało węża, pysk wielbłąda, łuski karpia, łapy tygrysa i szpony orła. W pysku często trzyma perłę, która symbolizuje doskonałość.

W przeciwieństwie do europejskiego smoka, smok chiński jest istotą sprzyjającą ludziom, i — jako taki — symbolizował przez wieki władzę cesarską, np. smoczy tron oznaczał tron cesarza Chin. Ludność chińska wierzyła, że pierwszymi cesarzami ich kraju były właśnie smoki.

W odniesieniu do przyrody, smok jest symbolem wody. Chińczycy wierzyli w przeszłości, że każda rzeka, zbiornik wodny czy chmura mają swojego smoka, którymi zarządza Smoczy Król w Niebie. W czasach suszy składano ofiary Królowi Smoków z prośbą o deszcz.

Smok jest elementem wielu chińskich powiedzeń i przysłów, np. chiński idiom 望子成龙 (dosł. pragnąć, by dziecko zostało smokiem) jest używany w odniesieniu do rodziców, którzy mają wygórowane ambicje wobec swych pociech.

Starożytna chińska astrologia umiejscawiała gwiazdozbiór Smoka między Małą i Wielką Niedźwiedzicą. Smok to jedno z 12 zwierząt chińskiego zodiaku.

Smoki często występują w utworach fantasy, są to jednak istoty bardzo zróżnicowane: od potężnych, często złośliwych zwierząt, do istot rozumnych, często przewyższających człowieka, głównie doświadczeniem i wiedzą (np. z Ziemiomorza Ursuli Le Guin). Różne są także ich charaktery, a nawet wygląd zewnętrzny (smoki z Niekończącej się opowieści czy utworów Ewy Białołęckiej są porośnięte futrem).

W grach RPG lub komputerowych posiadają często zdolność do ziania różnorakimi gazami (np. chlorem), zimnem, kwasem lub nawet błyskawicami. Występują w wielu kolorach. Najpowszechniejsze to smoki czerwone, czarne, białe, zielone, złote, srebrne i niebieskie.

Smoki są częstym motywem tatuaży.

Smoki w fantastyce i miotologii:

Aži Dahaka ("wąż Dahak", śrper. Dahak, nwper. Zahak) – mityczny król-smok, który objął władzę nad Irańczykami po utracie przez Dżamszida (awest. Jima Chszaeta), z powodu popadnięcia w pychę, boskiego charyzmatu - chwareny (nwper. farr - "chwała"). Przejęcie rządów przez demonicznego, trójgłowego smoka stanowi mityczne odzwierciedlenie przejścia od okresu dobrobytu (ciepłego, słonecznego, pełnego życia, "męskiego" = lato, dzień; apogeum wspaniałości rządów Dżamszida, zapowiadające jednak jego upadek, symbolizuje okres późnego lata i wczesnej jesieni = czas żniw) do okresu ponurego i mrocznego (pełnego śmierci, "żeńskiego" = zima, noc - Awesta mówi wprost o "smoku zimy", w Szahname Ferdousiego to okres suszy - odpowiada to porom roku na południowych terenach zamieszkanych przez Irańczyków) panowania Dahaka. Nieokreślona do końca płeć Dahaka wskazuje na jego pierwotną "żeńskość" (zwano go m.in. "czarownicą").

Tego typu mity powstawały prawdopodobnie wśród "męskich" społeczności nomadycznych lub półnomadycznych (być może nawet w istocie swej męskich, koczujących latem na pastwiskach, gdy żeńska część ludu, tworząca odrębną społeczność, zamieszkiwała stałe siedziby, zajmując się uprawą ziemi - ewentualne pozostałości takiego układu społecznego u plemion zachodnio- i północno-irańskich (scytyjskich) mogły być źródłem legend o Amazonkach) w opozycji do wierzeń rolniczych opartych na kulcie Matki Ziemi. Charakterystyczne, że źródła perskie: tak Awesta, jak i Szahname, lokują siedzibę Dahaka na południu (na terenach starych kultur rolniczych Mezopotamii). Dodatkowym elementem wzmacniającym związek Dahaka z tym kultem jest jego trójgłowość - przy postaci ludzkiej z ramion miały mu wyrastać dwa czarne węże karmione mózgami młodzieńców (trójdzielność jest bardzo charakterystyczna dla Magna Mater i bóstw, szczególnie chtonicznych, od niej się wywodzących - Badb, Parki, Mojry, Norny). Mitycznym ekwiwalentem Wielkiej Bogini, prócz węża była także krowa (później wół).

Aži Dahaka został pokonany przez Feriduna (lub, w wersji awestyjskiej, Traetona), który wyzwolił uwięzione przez smoka kobiety (w innych wersjach krowy) (powszechny motyw pojedynku kosmogonicznego). Feridun nie zabił demona, lecz przykuł go do góry Demawand (motyw znany również m.in. z mitologii nordyckiej i słowiańskiej: Loki, Fenrir, diabeł przykuty do słupa - osi świata).

Pomocnikiem Dahaka (nadzorcą jego haremu) był Kondrow, który po klęsce smoka przyłączył się do jego zwycięzcy - Feriduna.

W wymiarze mitycznym pokonanie smoka odzwierciedla cykliczność zmian w przyrodzie (a co za tym idzie i trybie życia ludzi; "wyzwolenie" krów zagarniętych i zamkniętych przez "smoka" zimy; patrz: War, Marena), w wymiarze historycznym może być refleksem zmian jakie się dokonywały przy przechodzeniu półkoczowników na osiadły tryb życia i przejmowaniu kontroli nad domem-"babińcem" ("wyzwolenie" kobiet spod władzy "smoka") oraz rolnictwem, czemu towarzyszyła fuzja wierzeń obu społeczności, demonizowanie starych hipostaz Wielkiej Bogini (następowało także częściowe zacieranie ich żeńskiej płci) i tworzenie ich nowych odpowiedników już pod kuratelą bóstw patriarchalnych (które jednak także przejmowały część cech żeńskich - Odyn, Apollo). Siła dawnych wierzeń objawia się m.in. w powszechnym stosowaniu żeńskich szat przez kapłanów.

Aži Dahaka "przekazał" swoje imię południowosłowiańskim smokom - aždahom. Południowi Słowianie przejęli je od Irańczyków za pośrednictwem tureckim (awarskim?) lub bezpośrednio od jakichś pozostałości ludów sarmackich, czy to na terenie stepów Wielkiej Niziny Węgierskiej, czy też jeszcze w trakcie wędrówki plemion słowiańskich przez stepy zachodniej Ukrainy.

Smaug (ur.? – zm. 1 listopada 2941 roku Trzeciej Ery) – wielki smok skrzydlaty. Pochodził ze Zwiędłych Wrzosowisk. W 2770 roku Trzeciej Ery, znęcony wieściami o bogactwie krasnoludów z Ereboru, zaatakował ich siedzibę. Zdobył ją i wypędził dotychczasowych mieszkańców, wielu z nich zabiwszy. Spustoszył cała okolicę i zniszczył sąsiednie miasto ludzi Dale. Przez następne 171 lat nie niepokojony przez nikogo mógł cieszyć się zrabowanymi skarbami, z których usypał potężny kopiec na którym sypiał w Wielkiej Sali Thráina.

Jednak w 2941 roku do Ereboru dotarła kompania Thorina II Dębowej Tarczy. Jeden z jej członków, hobbit Bilbo Baggins, przez tajny tunel dostał się od wnętrza góry i ukradł złoty puchar. Rozwścieczony Smaug zaczął szukać „złodzieja”. Później w wyniku rozmowy z Bilbem, który ponownie zszedł do podziemi, udało się smokowi znaleźć wejście do tunelu i zniszczyć je (nie zdołał jednak zabić żadnego z towarzyszy Thorina). Następnie poleciał do miasta Esgaroth, chcąc ukarać jego mieszkańców za pomoc okazaną krasnoludom. Zaatakował je i częściowo podpalił. Trafiony jednak został wystrzeloną przez Barda Łucznika strzałą i runął na Esgaroth, niszcząc miasto całkowicie. Taki był koniec Smauga; jeszcze w wiele lat po jego śmierci widać było na dnie Długiego Jeziora kości smoka.

Smaug uważany był za największego i najsprytniejszego wśród smoków Trzeciej Ery. Był dumny, chciwy i bardzo silny. Kiedy napadł on na Erebor był w stosunkowo młodym, jak na smoka, wieku. Miał imponujące rozmiary, (...) olbrzymi, czerwonozłocisty smok, (...) z paszczy i nozdrzy dobywa się pomruk i kłęby dymu, (...) leżał ze złożonymi skrzydłami niby ogromny nietoperz. Zazwyczaj odpowiadał dosyć złośliwie. Jego ciało pokryte było czerwno-złocistymi łuskami, a długi, blady brzuch był oprószony drogimi kamieniami i okruchami złota, które chroniły go przed ciosami. Jednak w okolicy serca pozostał spory płat nagiej skóry – właśnie tam trafił strzałą Bard. Spędzał czas najczęściej na wylegiwaniu się na swoich bogactwach. Jednak spał czujnie, nasłuchując głosów dochodzących z wnętrza jaskini.

Smoka tego zwano też Smaugiem Złotym.

Według fikcyjne etymologii Tolkiena oryginalne imię smoka w języku Nortów brzmiało Trágu. Tolkien zastąpił je słowem Smaug, będącym formą czasu przeszłego od germańskiego czasownika smugan, który znaczy przeciskać się przez dziurę.

Saphira Jasnołuska - smoczyca, jedna z głównych postaci w trylogii Dziedzictwo autorstwa Christophera Paoliniego.

Eragon, ubogi chłopiec z niewielkiej wioski Carvahall, znajduje jajo Saphiry w dzikim pasmie górskim zwanym Kośćcem. W ten sposób staje się jednym z legendarnych Smoczych Jeźdźców. Po jakimś czasie w Carvahall zjawiają się tajemnicze stwory zwane Ra'zacami. Smoczyca jest przerażona i porywa Eragona w głąb Kośćca. Kiedy chłopcu udaje się ją nakłonić do powrotu, jest już za późno. Zastają zdewastowną farmę, na której mieszkał Eragon i śmiertelnie rannego Garrowa, wuja chłopca, który go wychował. Po śmierci mężczyzny smoczyca i Jeździec postanawiają wyruszyć w pościg za potworami. W podróży towarzyszy im wioskowy bajarz, Brom (postać).

Jak się później okazuje, Saphira wykluła się z jednego z trzech ostatnich smoczych jaj, które spoczywają w skarbcu Galbatorixa. Jajo Saphiry zostało wykradzione przez Broma wraz z Jeodem, który mieszka w Teirmie, największym punkcie handlowym w Alagaesii. Jajo Saphiry było przewożone między Ellesmerą a Farthen Durem przez ambasadora elfów - Aryę, która jest księżniczką Du Weldenvarden - córką Islanzadi. Gdy Arya wpadła w zasadzkę Durzy, chciała przenieść jajo do Broma, do Carvahall, za pomocą magii. Nie udało jej się to, gdyż jajo wylądowało w Kośćcu, gdzie znalazł je Eragon.

Smok Wawelski – mityczny smok mieszkający u podnóża krakowskiego Wzgórza Wawelskiego w jaskini nazywanej Smoczą Jamą.

Legendarnego smoka opisują dwie legendy. Według legendy Marcina Bielskiego, smoka pokonał Szewczyk Skuba, za pomocą fortelu – podłożył mu barana wypchanego siarką. Po zjedzeniu barana Smoka tak paliło w gardle, że "wypił pół Wisły" i pękł. Druga wersja Wincentego Kadłubka głosi, że pogromcą smoka był syn króla Kraka, a smok został zgładzony w 700 r. n.e.

Wij - jeden z dwóch znanych z imienia smoków z mitologii słowiańskiej. Ze względu na fragmentaryczność przekazów możliwe jest jedynie schematyczne odtworzenie tej postaci. Wij zamieszkiwał podziemia, prawdopodobnie będąc sługą Czarnoboga lub Niji i dowódcą piekielnych armii. Wij podobno prawie cały czas spał. Jego wzrok miał zabijać, a powieki były tak ciężkie, że pomniejsze demony musiały je stale podtrzymywać widłami. Wij miał gromadzić armię ciemności do ostatecznego uderzenia. W przekazach znajdują się także ślady mitu o walce Peruna z samym Wijem i z jego armią.

Smoki- stworzenia wymyślone przez Tolkiena, jedne z najpotężniejszych sług Morgotha. Dzieliły się na Urulokich - ogniste smoki bezskrzydłe, skrzydlate smoki ogniste i "zimne" smoki, które nie zionęły ogniem, ani nie miały skrzydeł. Tolkien opisuje głównie smoki ogniste (skrzydlate i bezskrzydłe).

Pochodziły z północy Śródziemia, ogromne, potężne pokryte łuską, długowieczne, żądne skarbów i pełne przewrotności. Mogły omamić każdego kto patrzył im w oczy, a ich mowa była przebiegła i zwodząca. Zwane także Wielkimi Gadami.

Smoki zostały prawdopodobnie wyhodowane po raz pierwszy przez Morgotha po jego powrocie do Angbandu z Silmarilami.

Pierwszym Urolokim był Glaurung (Pierwsza Era). Nie umiał on latać, ale mógł ziać ogniem. Gdy ujawnił się po raz pierwszy był dość młody. Zniszczył wtedy krainy Hithlum i Dorthonion. Poczynił spore zniszczenia {wraz ze swym potomstwem} w bitwach Dagor Bragollach i Nirnaeth Arnoediad. Przyczynił się do zniszczenia tajemnej twierdzy elfów, Nargothrondu. Wreszcie został zabity przez człowieka, Túrina Turambara. Turin wbił mu miecz w brzuch. Innym znanym z imienia smokiem był Ankalagon Czarny. Był pierwszym ze skrzydlatych smoków ognistych i najpotężniejszym ze wszystkich.

W czasie Wojny Gniewu u schyłku I Ery, Ankalagon wraz z innymi smokami próbował obronić królestwo Morgotha przed armią Valarów. Jednak Earendil wezwał wszystkie ptaki świata do bitwy i sam zastrzelił Ankalagona z łuku. Pozostałe smoki zostały zabite, jedynie kilku z z nich udało się przeżyć. Zbiegły na północne pustkowia, za Górami Szarymi.

Uruloki ziały ogniem, ale nie latały. Był to najpowszechniejszy rodzaj smoków w Pierwszej Erze. Skrzydlate smoki, także ziejące ogniem, pojawiły się po raz pierwszy podczas Wielkiej Bitwy, następnie jednak brak o nich wzmianek, aż do 2570 roku Trzeciej Ery, kiedy w Ered Mithrin (Górach Szarych) pojawił się smok Skat, który napadał na krasnoludów oraz Eotheodów. Został zabity przez króla Eothedów, przodków Rohirrimów, Frama. Fram zagarnął skarby smoka, zrabowane ongiś krasnoludom, co wywołało spór pomiędzy nim a rodem Durina. Nie uwolniono się jednak od smoków na długo. Smoki powróciły do obfitujących w złoto Gór, przeważnie były to smoki zimne. Największym latającym smokiem tej Ery był Smaug, który zajął Erebor w 2770 roku, a został zabity w 2941 roku przez Barda Łucznika z miasta Dal. Był też ostatnim znanym z imienia smokiem.

Wąż-smok, Muszussu, Mushchushshu (sumer.: Mush-hush, "ogniście czerwony smok") - w mitologii sumeryjskiej, akadyjski wąż-smok jest emblematem boga Marduka, został stworzony przez Tiamat jako hybryda z głową węża, rogami, wężowym tułowiem pokrytym łuskami, łapami lwa z przodu i orlimi szponami z tyłu oraz ogon skorpiona uzbrojony w kolec, jego wizerunki znajdują się m. in. na babilońskiej Bramie Isztar.

Smoki Świata Dysku - smoki, opisane w serii książek Świat Dysku Terry'ego Pratchetta.

Gady te wyewoluowały na Księżycu Dysku. Nie znany jest sposób, w jaki przybyły na Dysk, w czasach dzisiejszych przebywają w bliżej nieokreślonym miejscu (znane są nieliczne przypadki przywołania ich, Tubal de Malachit napisał książkę na ten temat)

Draco lunaris

Prawdopodobnie pierwotny gatunek smoka, zamieszkujący kiedyś Księżyc Dysku. Mają smukły kształt ciała, srebrny kolor łusek, łapy dłuższe niż u smoka bagiennego, małe skrzydła i powiększony grzebień ogonowy. Leonard z Quirmu twierdzi, że smoki bagienne mogą być ich potomkami (przystosowanymi do gęstego powietrza). Płomień wydobywa się u nich z tylnej części ciała. Jak dowodzą badania, żywią się srebrzystą rośliną rosnącą na większej części księżyca, której fosforyzowanie ludzie nazywają światłem księżyca. Ten gatunek spotkać można w Ostatnim Bohaterze.

Draco nobilis

Ogromny, ziejący ogniem smok. Smoki tego gatunku są bohaterami legend. Prawdopodobnie Smok Szlachetny wyewoluował z Draco vulgaris. Smoki te wykorzystują magię by pokonać prawa fizyki, które normalnie zabiłyby tak duże zwierzę, nie ważne jak wielkie miałoby skrzydła. Ponieważ ilość magii potrzebna do uniesienia takiego smoka znacznie przekracza tą, jaką Świat Dysku w normalnych warunkach jest w stanie dostarczyć, Smoki Szlachetne żyją obecnie w krainie ludzkiej wyobraźni. Istnieje możliwość przywołania ich, jednak jest to bardzo niebezpieczne.

Draco stellaris nutricae

Smok podróżujący w przestrzeni kosmicznej. Smoki te są ogromne, nawet w porównaniu z Draco nobilis. Ogień wytwarzają tak samo jak Draco lunaris by osiągnąć napęd odrzutowy. Żywią się kosmicznymi odpadami, które są w stanie schwytać podczas swojej podróży. Gatunek został po raz pierwszy zaobserwowany przez Leonarda z Qurimu w Ostatnim Bohaterze. Są one dość rzadko spotykane i unikają miejsc, z których mogłyby być widoczne z powierzchni Dysku.

Draco vulgaris (znany również jako Smok Bagienny)

Smoki bagienne są małe, mają problemy z lataniem i skłonności do eksplodowania w najmniej spodziewanej sytuacji (z powodu przemian i dużej ilości różnych gazów w ich układzie trawiennym). Ich wygląd spowodowany jest tym, że musiały przystosować swoją smokowatość do rzeczywistości Dysku. Z nieznanych nikomu przyczyn są one popularnym zwierzątkiem domowym i występują w wielu różnych gatunkach. W przeszłości niektóre z nich nauczyły się wykorzystywać magię tak, by stać się Draco nobilis, jednak były to sporadyczne przypadki i z powodu niewystarczającej ilości magii zmuszone były zniknąć z powierzchni Dysku.

Wiwern (wyvern, wiwerna lub wywerna) to mityczny gad ze średniowiecznego, europejskiego bestiariusza.

Nazwa wiwern pochodzi z języka angielskiego (wyvern), i wywodzona jest od nazw rzek Wye i Severn w hrabstwach Herefordshire i Worcestershire. Jest to wysoce prawdopodobne, ponieważ wiwerny w ikonografii , legendach, heraldyce są szczególnie popularne w Wielkiej Brytanii, zwłaszcza zaś w tym regionie. Wizerunki dwunogiego smoka przyniosły na Wyspy Brytyjskie , prawdopodobnie jako godła wojskowe, rzymskie legiony, które z kolei przejęły ten symbol od Daków.

Kryptozoologowie wysuwają hipotezy, że smoki i wiwerny w legendach różnych narodów stanowią echo spotkań pierwotnych ludzi z reliktami pterozaurów.

Wiwern przestawiany jest zwykle jako kilkumetrowej długości gad, z jedną parą nóg uzrojonych w szpony i parą błoniastych skrzydeł, z długą szyją i ogonem, często zakończonym harpunim, jadowitym grotem. Niekiedy z podobnym grotem na końcu przedstawiany jest język wiwerna. Początkowo wiwerny były tożsame ze smokami, przedstawianymi pierwotnie zawsze z jedną parą nóg.

Obecnie, głównie za przyczyną gier RPG i literatury fantasy traktowane są jako osobny gatunek mitycznych bestii, słabszy i mniejszy od smoków właściwych, które przedstawia się jako stwory o czterech łapach. Do wiwernów zaliczana jest też ich morska odmiana, charakteryzująca się rybim ogonem.

W średniowiecznej Europie smok, w tym i wiwern stanowił alegorię szatana . W postaci wiwernów i smoków przedstawiano często biblijne bestie, uosabiające szatana. Imię wiwerna równoważyło się z wojną, grzechem i zarazą (wierzono iż przenosi on dżumę). Wierzono również, że mieszkał w pieczarach, gdzie gromadził ogromne skarby.

Wywerny pojawiają się powszechnie we współczesnej literaturze fantastycznej lub związanych z nią grach komputerowych i RPG. Przedstawiane są na ogół jako istoty podobne do smoków, ale znacznie od nich mniejsze.

Wiwerny są jednym z popularniejszych stworzeń średniowiecznego heraldycznego bestiariusza. Szczególnie popularne są w heraldyce brytyjskiej. Przedstawiane bywają w różnych barwach heraldycznych, w różnych pozycjach. Najczęście stosowane są jako trzymacze heraldyczne ale często też jako klejnot herbowy lub godło. W dawnych legendach herbowych trudno znaleźć jednoznaczną odpowiedź, czemu stworzenie uznawane w mitologii za tak złowrogi i szatański symbol tak chętnie przyjmowane było jako element herbu. W części przypadków legendy wyjaśniają to kultem św.Jerzego, patrona rycerstwa i patrona Anglii, który zwyciężył smoka. W najstarszej ikonografii związanej z legendą o św.Jerzym smok zwykle przedstawiany jest jako wiwern.

Najbardziej znane wiwerny w heraldyce brytyjskiej wiwerny jako emblemat dawnych władców Mercji, złoty wiwern na fladze Wessexu, i wiwerny w herbach rodu Arbuthnott.

Informacje zaczerpnięte z [link widoczny dla zalogowanych]

Arya Sabrae 93 · Gość

Oto i.... SMOK:
[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]